Bilhassa
üçüncü dalga kahve akımının ivme kazanması ile ambalaj piyasasında her geçen
gün kahve ambalajları daha fazla talep edilmeye başlandı. Diğer yandan
üçüncü dalga kahve akımını nasıl ki yurt dışından ithal ettiysek benzer şekilde
kahve ambalajı tasarımı ve kahve ambalajları tiplerini de yurt dışında
kullanılan belli başlı torba şekilleri ve yapıları olarak benimsedik ve
maalesef kahve üreticileri özellikle kahve ambalajı konusunda yaratıcılığa
kapalı kaldılar.
Oysaki artık bilhassa Avrupa'daki hem kahve ambalaj firmaları hem de kahve üreticileri klasik alüminyum bariyerli kahve ambalajlarını terk etmeye ve gerek yapısal olarak geri dönüştürülebilir gerekse de paketlenecek kahvenin raf ömrü ve son tüketim şekline bağlı olarak daha sürdürülebilir ve ekonomik kahve ambalajları kullanmaya başladılar.
Kahve Ambalajının Özelliği Nedir?
Her gıda ürünü gibi kahvenin de en büyük iki düşmanı oksijen ve ışıktır bu sebeple bir kahve torbasının kahve için sağlaması gereken iki temel bariyer özelliği vardır. Bunlar;- Oksijen bariyeri
- Işık (UV) bariyeri
Oksijen Bariyeri
Kahve torbaları maksimum oksijen bariyerini sağlamak için genellikle üç katlı olarak üretilirler.- Burada en dış katmanda PET veya OPP gibi baskıya uygun bir malzeme kullanılır. Diğer yandan son yıllarda kraft kağıt da dış katmanda doğal görünümü sebebiyle tercih edilmektedir.
- Kahve ambalajının orta katmanında ise genellikle 7 - 8 mikron kalınlıkta alüminyum bir katman kullanılır. Alüminyum oksijen geçirgenliği en düşük malzeme olup hem oksijen hem de ışık bariyeri sağlar. Diğer yandan alüminyum çevreye olan zararı tartışılan ve ambalajı geri dönüştürülemez hale getiren bir malzeme olduğu için eleştirilmektedir.
- Kahve ambalajının iç katında ise polietilen veya buna benzer bir malzeme kullanılır. Bu katın aynı zamanda gıda ile temasa uygun olması önemlidir. Lamine edilen yani birbirine yapıştırılan bu üç katman kahve torbası için oksijen bariyer özelliği sağlar.
Işık Bariyeri
Kahvenin bir başka düşmanı da ışık veya daha doğrusu UV ışınlarıdır. Kahve ambalajlarının hemen çoğunda ışık bariyeri olarak alüminyum kullanılır. Ancak alüminyum haricinde ışık bariyeri sağlayacak birçok alternatif söz konusudur.
Alüminyum dışında metalize bir katman veya ambalajın dış baskısız ile de ışık bariyeri sağlanabilir. Hatta UV dayanımlı malzemeden üretilmiş şeffaf bir ambalaj bile içindeki kahveyi UV ışınlarından koruyabilir.
Kahve Ambalajı Mutlaka Alüminyum Bariyerli Mi Olmalıdır?
Kahve ambalajının mutlaka alüminyum bariyerli olması gereği genellikle kahve üreticileri arasında yaygın olan bir yanılgıdır. Alüminyum mükemmel bir oksijen bariyeri sağlayarak kahvenin raf ömrünü uzatır ancak örneğin kavrulan kahve paketlendikten sonra ortalama 1 ay içinde tüketiliyorsa bu durumda alüminyum bariyere gerek olmayabilir. Diğer yandan kahve ambalaj fiyatları açısından alüminyum maliyeti önemli oranda arttıran bir malzemedir.
Kraft Kahve Ambalajları Daha Mı Çevrecidir?
Kraft kahve torbalarının daha çevreci olduğunu söylemek de başka bir büyük yanılgıdır. Öncellikle alüminyum ve polietilen malzeme ile lamine edilen kraft kağıt artık geri dönüştürülebilir olma özelliğini kaybeder.
Diğer yandan kraft kağıt üretimi için harcanan enerji ve kesilen ağacın maliyeti, yerine kullanılan OPP veya PET gibi malzemelerden daha yüksektir. Maalesef kullanılan kraft kahve ambalajları doğrudan çöpe gitmektedir.
Kahve Ambalajında Valf Kullanılması Zorunlu Mudur?
Yeşil kahve çekirdekleri kavrulduktan sonraki ilk 48 saat boyunca yoğun olarak karbondioksit gazı salarlar. Diğer yandan kavrulan çekirdeklerin tazeliklerini muhafaza için en kısa sürede paketlenmesi gerekir. İşte bu sebeple paketlenen taze kavrulmuş kahve çekirdeklerinin saldığı gazı tahliye için valfli kahve ambalajı kullanılır.
Diğer yandan
kavrulduktan sonra dinlendirilen veya Türk kahvesi gibi mikron mertebesine
çekilen kahveler için valf kullanımı gerekli olmaz. Bu sebeple klasik kuru
kahve ambalajı valfsiz kullanılır.
Bunun yanında özellikle son zamanlarda bazı çekirdek kahve poşetlerinde mikro perforasyon adı verilen mikro delikler vasıtası ile valfsiz kullanımın tercih edildiğini görmekteyiz. Burada şayet kavrulmuş kahve 2-3 hafta içinde tüketiliyorsa bu durumda ambalaja açılmış mikro bir delik karbondioksit gazının tahliye edilmesini sağlarken gazın içeriden yaptığı pozitif basınç ambalaj içine oksijen girmesini engelleyeceğinden kahvenin tazeliğini etkilemez.
Kahvenin Raf Ömrü İle Ambalajın İlişkisi
Bir kahve üreticisinin kahve ambalajı seçerken öngörmesi gereken ön önemli konu paketli kahvenin raf ömrünün ne olacağıdır. Bu konu kahve ambalajının yapısını ve tabi ki maliyetini doğrudan etkileyecektir.
Her kahvenin ve her kahve üreticisinin kullanacağı kahve ambalajı yapısı birbiri ile aynı değildir. Örneğin kavrulmuş kahvenizi az miktarda kavurup paketliyor ve hızlı bir şekilde satış noktalarına ulaştırıyorsanız ve paketlenmiş kahveniz rafta 1-2 hafta gibi bir zamanda tüketiliyorsa bu durumda daha ince ve daha düşük bariyerli bir ambalaj sizin için uygun olacaktır.
Diğer yandan örneğin paketlenen kahvelerinizi ülke genellinde zincir marketlere dağıtıyorsanız ve kahvenizin 1 yıla yakın rafta beklemesi söz konusu oluyorsa bu durumda alüminyum içeren ve yüksek bariyerli bir ambalaja ihtiyacınız olabilecektir.
Kahve Ambalajı Tasarımı ve Baskılı Kahve Ambalajı
Üçüncü dalga kahve piyasasında genellikle yeni işe başlayan veya küçük ölçekli firmaların var olması sebebiyle piyasa en çok talep gören kahve ambalajı tipi baskısız hazır torbalardır. Diğer yandan baskılı kahve ambalajının kurumsal imajınız ve ürünün raflardaki satışı üzerindeki olumlu etkisi tahmin edilenden çok fazladır.
Sanılanın
aksine baskılı kahve ambalajı fiyatları baskısız ambalajlardan daha pahalı
değildir. Hatta aksine çok adette üretilen baskılı kahve ambalajı fiyatları
stoktan ve az adet alınan baskısız kahve ambalajlarına göre daha uygun
olabilir.
Burada tek handikap baskılı kahve ambalajının 15.000 veya 20.000 adet gibi daha yüksek adetlerde alınması gerektiğidir. Ancak doğru kahve ambalaj firmaları ile çalışarak yapılacak doğru kahve ambalajı tasarımı ile bu maliyetler minimuma indirilebilir.
Geri Dönüştürülebilir Kahve Ambalajları
Bilhassa gelişmiş ülkelerde artık birçok kahve üreticisi geri dönüştürülebilir kahve ambalajlarına yönelmeye başlamıştır. Ülkemizde ise henüz geri dönüştürülebilir kahve ambalajının önemi tam olarak anlaşılmış değildir.
Pal Plastik firması olarak Türkiye'de ilk defa tamamen geri dönüştürülebilir kahve poşetlerini üreten firma olarak bu kahve ambalajlarının maalesef sadece Avrupa ülkelerine ihracatını yapıyoruz. Amacımız bu çevreci ve sürdürülebilir ambalajların kullanımını Türk kahve üreticileri arasında da yaygınlaştırmaktır.
Pal Plastik olarak Ar-Ge ekibimizin geliştirdiği çok katlı ve yüksek bariyerli ambalaj filmlerinden ürettiğimiz kahve torbaları %100 geri dönüştürülebilir olma özelliğine sahiptir. Bu kahve ambalajları aynı zamanda klasik alüminyum bariyerli kahve ambalajları ile hemen hemen aynı oksijen bariyeri özelliğini de sağlamaktadır.
Kahve Ambalajı Hijyen ve Gıda Güvenliği
Kahve üreticilerinin arka plana attığı başka bir önemli konu da kahve ambalajının hijyenik şartlarda üretimi ve gıda ile temasa uygunluğu konusudur. Kahve ambalajı her şeyden önce bir gıda ambalajıdır ve gıda ile temasa uygun olması birinci şartıdır.
Bugün maalesef internet üzerinden alınan bilhassa baskısız kahve poşetlerinin gıda ile temasa uygunluğu şüphelidir. Satın aldığınız kahve poşetleri hangi firmalarda üretildi, nasıl stoklandı, üretim aşamalarında nasıl ortamlarda bulundu gibi soruların cevabı son derece önemlidir.
Tüm bunları bilmenizin hiçbir yolu yoktur. Ancak ambalajın gıda ile temasa uygun olduğunu garanti eden BRC gibi uluslararası geçerli sertifikalar vardır. Bu sebeple ister kahve ister başka bir gıda ürünü ambalajı olsun mutlaka BRC sertifikasına sahip ambalaj üreticileri tarafından üretilmiş olması zorunluluktur.
Diğer yandan bir kahve ambalajının birden fazla üreticide kesim, valf uygulaması, baskı ve stoklama gibi işlemlere tabi tutulması her zaman gıda güvenliğini riske atan bir durumdur. Bu sebeple mümkünse ambalaj malzemesinin üretilmesi, baskısı, laminasyonu, kesimi, valf uygulaması ve hatta stoklaması dahil tüm üretim süreçlerini tek bir entegre tesis içerisinde yapabilen kahve ambalajı üreticileri ile çalışmak gıda güvenliği ve hijyen açısından hayati öneme sahiptir.
Pal Plastik olarak Türkiye'de her tip kahve ambalajının ve kahve torbasının bütün üretim süreçlerini tek bünyede gerçekleştiren ilk ve tek üreticisi olmaktan gurur duyuyoruz. Pal Plastik en üst derece gıda güvenliği standardı olan Grade AA BRC sertifikalı bir kuruluş olarak ürettiği tüm ambalajlara gıda ile temasa uygunluk güvencesi vermektedir.
Kahve ambalajları ile ilgili tüm sorularınızı bize sorabilirsiniz. Size cevap vermekten mutluluk duyarız.
Hazırlayan: Özgür Vurucu / Pal Plastik İhracat ve Satış Geliştirme Müdürü
